سنخ‌شناسی زندگی از دیدگاه علامه طباطبایی و سلیگمن

نوع مقاله : علمی-ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران

2 دانشیار گروه روان‌شناسی مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران

3 عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران

چکیده

این پژوهش، با هدف بررسی سنخ‌های زندگی از دیدگاه سلیگمن و شناسایی سنخ‌های زندگی بر اساس دیدگاه علامه طباطبایی و مقایسه این دو با یکدیگر انجام شده است. بدین‌منظور به روش توصیفی _ تحلیلی به منابع دست اول دیدگاه‌های سلیگمن و آثار علامه طباطبایی مراجعه و با همدیگر مقایسه گردید. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که سلیگمن با انتخاب مدل ارسطوییِ رشد از ساده به پیچیده، چهار سنخ زندگی لذت‌بخش، متعهدانه، بامعنا و کامل ترسیم می‌کند. بر اساس دیدگاه علامه طباطبایی با توجه به دو ملاک حقیقی و غیرحقیقی بودن حیات و حیات خصوصی و زندگی عمومی، سه نوع زندگی «ذلت‌محور»، «لذت‌محور» و«سعادت‌محور» استخراج گردید. مفاهیم عاجله، حیات دنیا و متاع غرور بیانگر زندگی لذت‌محور‌ می‌باشد که حیات عمومی است. مفهوم معیشت ضنک حیاتی غیرحقیقی است که به زندگی ذلت‌محور اشاره دارد. افرادی که در این دو سنخ زندگی هستند، از رسیدن به بالاترین درجات کمال باز می‌مانند. حیات حقیقی منحصر در زندگی آخرت و حیات طیبه است که همان زندگی سعادت‌محور می‌باشد. روحانی بودن منشأ سنخ‌های زندگی، هدفمندی سنخ‌های زندگی جهت دستیابی به سعادت جاودانه فرامادی، نقش انگیزه الهی در رسیدن به هدف زندگی، فراشمولی قلمروی ارزشی سنخ‌های زندگی بر اساس دیدگاه علامه طباطبایی از جمله تفاوت‌های شاخص با دیدگاه سلیگمن می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Typology of Life from the Perspective of Allameh Tabatabai and Seligman

نویسندگان [English]

  • Seyyed Hadi Sarkeshik 1
  • Rahim Narooei Nosrati 2
  • Hamid Rafi‘i Honar 3
1 Ph.D. student, Imam Khomeini Education and Research Institute, Qom, Iran
2 associate professor, the Department of Psychology, Imam Khomeini Education and Research Institute, Qom, Iran
3 assistant professor, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran
چکیده [English]

This study aimed to investigate the types of life from Seligman’s viewpoint, identify the types of life in Allameh Tabatabai’s viewpoint, and compare the two with each other. To do so, through descriptive-analytical method, the first-hand sources of Seligman’s views and the works of Allameh Tabatabai were referred to and compared with each other. The findings showed that by choosing the Aristotelian model of development from simple to complex, Seligman drew four types of life: enjoyable, committed, meaningful, and complete. According to Allameh Tabatabai, considering the two criteria of real and unreal life, and private life and public life, three types of life were extracted: ‘humiliation-oriented’, ‘pleasure-oriented’ and ‘happiness-oriented’. The concepts of haste, worldly life, and the wares of delusion indicate a pleasure-oriented life, which is a public life. The concept of a wretched livelihood is an unrealistic life, which refers to a humiliation-oriented life. People in these two types of life fail to reach the highest levels of perfection. The real life is limited to the life of the Hereafter and good life, which is a happiness-oriented life. The spirituality of the source of life types, the purposefulness of life types to achieve eternal transcendental happiness, the role of Divine motivation for achieving the purpose of life, the beyond-inclusion of the value realm of life types are the significant differences of Allameh Tabatabai’s view with Seligman’s view.

کلیدواژه‌ها [English]

  • life
  • types of life
  • Seligman
  • Allameh Tabatabai
  • Islamic thought and positive psychology