حجت الاسلام دکتر محمدجواد زارعان
اسلام و پژوهش های روانشناختی
2981-149X
2980-7964
2
5
2016
08
22
ساخت مقیاس خداآگاهی و بررسی ویژگیهای روانسنجی آن
7
28
FA
مسعود
نورعلیزاده میانجی
استادیار گروه روانشناسی دانشگاه شاهد، تهران، ایران
mnoor57@gmail.com
ابوالقاسم
بشیری
استادیار روانشناسی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران
a.bashiri13401340@gmail.com
هدف این پژوهش، تهیه و ساخت مقیاس «خداآگاهی» با توجه به آموزههای برآمده از منابع معتبر اسلامی و تعیین ویژگیهای روانسنجی (اعتبار و روایی) آن بود. بدینمنظور، ابتدا به روش توصیفی و تحلیل متن، آیات و روایات مربوط به سازة خداآگاهی طبقهبندی و گزارههای نشانگر این سازه طراحی شد. پس از تأیید روایی محتوایی این مقیاس توسط 8 نفر از کارشناسان خبرة حوزه و دانشگاه، در نهایت پرسشنامة 25 گزارهای در یک طیف چهار گزینهای لیکرتی به آزمون آزمایشی گذاشته شد. در مرحلة نهایی اول 225 و دوم 200 نفر نمونه به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای انتخاب و به روش پیمایشی، ویژگیهای روانسنجی مقیاس مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها نشان داد که مقیاس خداآگاهی از نظر رواییسنجی محتوایی، ملاکی، سازهای و افزایشی از روایی لازم و بالایی برخوردار است. در تحلیل عوامل اکتشافی، 4 عامل به دست آمد. ارتباط مقیاس خداآگاهی با برخی از مقیاسهای روانشناختی، نشانگر روایی افزایشی و توان تبیین و پیشبینی این مقیاس بهعنوان یک ابزار روانشناختی است. این مقیاس از نظر اعتباریابی به روش بازآزمایی، دونیمهسازی، همسانی درونی و ضریب آلفای کرونباخ (90/0) هم اعتبار لازم و مطلوب را دارد. در نتیجه مقیاس خداآگاهی میتواند بهعنوان یک ابزار دارای ویژگیهای روانسنجی روا و معتبر در پژوهشهای اسلامی و روانشناختی مورد استفاده قرار گیرد.
مقیاس خداآگاهی,دینداری,منابع اسلامی,روانسنجی,روایی و اعتبار
http://journals.ueae.ir/article_67.html
http://journals.ueae.ir/article_67_8c51b371c58147d6d960ddd88afd1d03.pdf
حجت الاسلام دکتر محمدجواد زارعان
اسلام و پژوهش های روانشناختی
2981-149X
2980-7964
2
5
2016
08
22
الگوی امید بر اساس منابع اسلامی و طراحی برنامه درمانی آن
29
50
FA
مبین
صالحی
دکترای روانشناسی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران
mobinsalehi@yahoo.com
هدف از این پژوهش تدوین الگوی امید بر اساس منابع اسلامی و طراحی برنامه درمانی آن بود. از دو روش استفاده شد: روش توصیفی تحلیلی در گزارههای دینی (روش اجتهاد دانش دینی) برای تدوین الگوی امید و روش توصیفی برای بررسی روایی پروتکل درمانی. جهت بررسی روایی محتوایی پروتکل از ضریب تطابق کندال و آزمون معناداری خی دو برای بررسی میزان تطابق و معناداری نظرات کارشناسان برای ارزیابی صحت برداشتهای قرآنی و روایی و مطابقت فنون پیشنهادی پروتکل امیددرمانگری با اهداف هر جلسه استفاده شد. یافتهها نشان داد که مفهوم امید در رویکرد اسلامی دارای الگویی سه مؤلفهای است که هر مؤلفه دو زیرمؤلفه دارد: عاملیت (عاملیت شخصی، عاملیت الهی)، اسباب (اسباب مادی، اسباب فرامادی)، هدف (هدف مادی، هدف توحیدی). همچنین محور در این الگو، هدفی توحیدی است. با توجه به نظر متخصصان تاثیرگذار بودن فنون پیشنهادی نیز بر این مؤلفهها تایید گردید. بر این اساس پروتکل امیددرمانگری اسلامی در 8 جلسه گروهدرمانی 120 دقیقهای تدوین شد. در این جلسات سه مؤلفه امید، موانع آنها و راهبردهای رفع موانع و تقویت آنها مطرح میگردد. در پایان پیشنهادهایی جهت استفاده پروتکل امیددرمانگری ارائه گردیده است.
امید,الگوی امید,امیددرمانگری اسلامی
http://journals.ueae.ir/article_68.html
http://journals.ueae.ir/article_68_4f3d16bca9c0602d5e581dc53627f963.pdf
حجت الاسلام دکتر محمدجواد زارعان
اسلام و پژوهش های روانشناختی
2981-149X
2980-7964
2
5
2016
08
22
نگاهی به مفهوم شخصیت در منابع اسلامی
51
61
FA
محمدصادق
شجاعی
استادیار روانشناسی جامعة المصطفی العالمیه، قم، ایران
s_shojaei@yahoo.com
این پژوهش با هدف بررسی مفهوم شخصیت در منابع اسلامی انجام شده است. روش به کار رفته در این پژوهش از نوع روشهای هرمنوتیکی (تفسیری) بود. یافته های پژوهش نشان داد که خودِ کلمه ی شخصیت در متون و منابع اسلامی به کار نرفته است. در زبان عربی نیز کلمه «الشخصیه» همزمان با ترجمه متون روان شناسی از انگلیسی به عربی رواج یافته و قبل از آن به کار نمی رفته است. در عین حال، مفهوم شخصیت مانند خدا، زندگی، مرگ و عدالت مفهوم جهانی است. همه افراد در همه فرهنگ ها، برداشتی از شخصیت دارند که مبتنی بر نوعی نگاه آنها به انسان است. در فرهنگ اسلامی نیز مفهوم شخصیت به طور ضمنی بیان شده است. بر اساس یافته های این پژوهش، یکی از واژه هاییکه بیشترین ارتباط را با مفهوم شخصیت در روان شناسی دارد، شاکله است.
شخصیت,شاکله,روان شناسی اسلامی
http://journals.ueae.ir/article_69.html
http://journals.ueae.ir/article_69_78c34b3e2c92afc1df186022c443623a.pdf
حجت الاسلام دکتر محمدجواد زارعان
اسلام و پژوهش های روانشناختی
2981-149X
2980-7964
2
5
2016
08
22
نقش واسطهای تابآوری در رابطه تصور از خدا با کارکرد خانواده
63
78
FA
حسین
رادمرد
0000-0001-8511-4047
دانشجوی دکتری قرآن و روانشناسی، جامعة المصطفی العالمیه، قم، ایران
h.r1360@yahoo.com
محمدرضا
احمدی
استادیار موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ایران
m.r.ahmadi313@gmail.com
حمید
رفیعیهنر
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران
hamidrafii2@gmail.com
کارکرد خانواده جنبه مهم محیط خانواده است که سلامت جسمانی، اجتماعی و هیجانی اعضاء آن را تحت تأثیر قرار میدهد. پژوهش حاضر، یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است که با هدف شناسایی نقش واسطهای تابآوری در رابطه تصور از خدا و کارکرد خانواده صورت گرفت. بدین منظور 386 معلم از معلمان استان خراسان جنوبی با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای مرحلهای انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه تصور از خدا مقیاس تابآوری و مقیاس کارکرد خانواده استفاده شد. نتایج تحلیلهای آماری نشان داد که بین همه خرده مقیاسهای تصور از خدا با تابآوری رابطه معنادار مثبت و با کارکرد ناسالم خانواده رابطه معنادارمنفی وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد کارکرد خانواده توسط تصور از خدا قابل پیشبینی است و 19.3درصد از کارکرد خانواده را تبیین میکند. طبق نتایج ، سه خرده مقیاس تصورحضور،محبت و خیرخواهی عمده این واریانس را تبیین میکند. نتایج حاصل از بررسی فرضیه اصلی پژوهش نشان داد که تابآوری رابطه هریک از سه خرده مقیاس حضور،محبت و خیرخواهی با کارکرد خانواده را واسطهگری جزئی میکند.
کارکرد خانواده,تصوراز خدا,تابآوری
http://journals.ueae.ir/article_70.html
http://journals.ueae.ir/article_70_4765ab5c26a619f8f872e1d4c6c3dbec.pdf
حجت الاسلام دکتر محمدجواد زارعان
اسلام و پژوهش های روانشناختی
2981-149X
2980-7964
2
5
2016
08
22
پیشبینی کیفیت زندگی، امیدواری و بهزیستی روانشناختی در زنان مطلقه بر اساس عمل به باورهای دینی
79
94
FA
اسماعیل
اسدپور
استادیار مشاوره و راهنمائی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
dr.iasadpour@yahoo.com
شیماسادات
برقعی
دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
borghei_shima@yahoo.com
فرناز
بیرامزاده
کارشناس ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
هدف پژوهش حاضر، پیش بینی کیفیت زندگی، امیدواری و بهزیستی روانشناختی در زنان مطلقه بر اساس عمل به باورهای دینی بوده است. این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بوده و جامعه آماری آن، کلیه زنان مطلقه مراجعه کننده به دادگاه های خانواده، مراکز مشاوره، خانه سلامت محله های شهر تهران می باشد که به شیوه نمونه گیری دردسترس 80 نفر انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه های کیفیت زندگی(SF-36)، امید به زندگی، بهزیستی روانشناختی و عمل به باورهای دینی2 بود. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که متغیر عمل به باورهای دینی ارتباط مثبت با کیفیت زندگی ،امیدواری و بهزیستی روانشناختی در زنان مطلقه دارد. همچنین نتایج آزمون رگرسیون همزمان نشان داد که عمل به باورهای دینی به میزان 1/9% واریانس کیفیت زندگی، 27% واریانس امیدواری و 6/19% واریانس بهزیستی روانشناختی را تبیین کرده است. عمل به باورهای دینی در زنان مطلقه می تواند بخشی از مشکلات روانی- اجتماعی آنها را کاهش داده در بهبود کیفیت زندگی و افزایش امیدواری و بهزیستی روانشناختی آنها موثر باشد.
کیفیت زندگی,امیدواری,بهزیستی روانشناختی,عمل به باورهای دینی
http://journals.ueae.ir/article_71.html
http://journals.ueae.ir/article_71_27cc93f24fd8635109feb8bb7a0ab046.pdf
حجت الاسلام دکتر محمدجواد زارعان
اسلام و پژوهش های روانشناختی
2981-149X
2980-7964
2
5
2016
08
22
رابطه تجربه معنوی و تابآوری با میزان گرایش به مواد مخدر
95
109
FA
حدیث
چراغیان
دانشجوی دکتری مشاوره دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
cheraghian69@gmail.com
مریم
زینیوند
کارشناس ارشد مشاوره توانبخشی، دانشگاه علامه طباطبایی(ره)، تهران، ایران
ناصر
حیدری
کارشناس ارشد مشاوره مدرسه، دانشگاه شهید بهشتی(ره)، تهران، ایران
محمد
زارعی توپخانه
دانشجوی دکتری روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران
mohammad1358z@gmail.com
هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه تجربه معنوی و تابآوری به عنوان عامل محافظ در برابر میزان گرایش به مواد مخدر در بین نوجوانان میباشد. جامعه آماری این پژوهش از نوع همبستگی را کلیه دانش آموزان پسر دبیرستانی شهرستان دره شهر در سال تحصیلی 1392-1391 تشکیل دادهاند که از میان دانش آموزان 200 نفر به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده: مقیاس تجربه معنوی غباری بناب، مقیاس تابآوری و پرسشنامه آمادگی برای اعتیاد (IAPS) بوده است. دادههای به دست آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج ضریب همبستگی ارتباط تابآوری و تجربه معنوی را مثبت و معنادار نشان داد. بین تابآوری و گرایش به مواد مخدر و تجربه معنوی با گرایش به مواد مخدر ارتباط منفی بود. تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که مولفه شکوفایی و فعالیت معنوی میزان گرایش به مواد را پیشبینی میکند. نتایج این پژوهش نشان داد تجربه معنوی به عنوان عاملی محافظ زمینه ساز تابآوری دانش آموزان در برابر گرایش به مصرف مواد مخدر است.
تاب آوری,تجربه معنوی,گرایش به مواد مخدر,دانش آموزان
http://journals.ueae.ir/article_72.html
http://journals.ueae.ir/article_72_ddc8b171ee052aec2f285de9697fa93e.pdf