2024-03-28T12:58:44Z
http://journals.ueae.ir/?_action=export&rf=summon&issue=23
اسلام و پژوهش های روانشناختی
2981-149X
2981-149X
1399
6
14
الگوی ابراز وجود بر اساس منابع اسلامی
محمدرضا
رمضانی چالشتری
محمدرضا
جهانگیرزاده قمی
رامین
تبرایی
هدف پژوهش حاضر «تدوین الگوی ابراز وجود بر اساس منابع اسلامی» بوده است. پژوهش حاضر تحقیقی نظری از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات، بر پایه مطالعات کتابخانهای انجام گرفته است. برای بررسی روایی محتوایی به شکل کمّی، از دو ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) استفاده شد. نتیجه بررسی در آموزههای دینی، استخراج ۱۷ مفهوم مرتبط با مؤلفههای ابراز وجود بود که به دوازده کارشناس دینی و روانشناسی ارائه شد. بعد از بررسی کارشناسان، ده مفهوم بهعنوان مؤلفههای ابراز وجود تأیید و هفت مفهوم حذف شدند. یکی از دستاوردهای این تحقیق، رسیدن به تعریفی جدید از ابراز وجود است. مشخص کردن تفاوتهای دین اسلام با مکاتب غربی در هدف و انگیزه ابراز وجود، مواضع ابراز وجود، تفاوت در تعریف مفاهیم اصلی مثل حق و حقوق، قدرت و قوت تأمین حقوق و جامعیت تأمین حقوق در دین اسلام بخش دیگری از دستاوردهای تحقیق است.
ابراز وجود
الگو
منابع اسلامی
2021
02
19
7
30
http://journals.ueae.ir/article_43_1aae90814c314025533a0aabaaeec60f.pdf
اسلام و پژوهش های روانشناختی
2981-149X
2981-149X
1399
6
14
تدوین بسته آموزشی انصاف برای کاهش تعارضات زناشویی بر اساس منابع اسلامی
محمدرضا
سالاریفر
حمید
رفیعیهنر
حمیدرضا
گل وردی یزدی
هدف از پژوهش حاضر، تدوین بسته آموزشی انصاف برای کاهش تعارضات زناشویی بر اساس منابع اسلامی با روش پژوهش تحلیل محتوای کیفی است. از میان منابع اسلامی و کتب معتبر دینی و حدیثی، 7 مؤلفه: یکسانانگاری خود-دیگری، توانایی فرض خودمیزانگری، خوددگر پسندی امور، خوددگر ناپسندی امور، دگر دوستی، دگر تقدمگری و برآوردن انتظارات معقول و مشروع، برای انصاف استخراج گردید. سپس با استفاده از روش تحلیل مفهومی به تحلیل مؤلفههای انصاف پرداخته و با استفاده از روشهای کمّی به بررسی اعتبار محتوای بسته آموزشی پرداخته شده است؛ لذا برای بررسی روایی مؤلفهها، به همراه منابع آنها با استفاده از شاخص CVI و CVR فرمی آماده گردید. آن فرم در معرض آرا و نظر کارشناسان دارای مدرک دکترا در رشته روان شناسی و رشته راهنمایی و مشاوره، قرار گرفت. نتایج نشان داد که 4 مؤلفه: یکسانانگاری خود-دیگری، توانایی فرض خودمیزانگری، خوددگر پسندی امور، خوددگر ناپسندی امور، تأیید گردید. بر اساس منابع اسلامی برای هر یک از مؤلفهها تکنیکهایی بهعنوان محتوای جلسات بسته آموزشی با هدف کاهش تعارضات زناشویی تدوین گردید. کارشناسان، محتوای بسته آموزشی را ارزیابی نمودند که با استفاده از شاخص CVI، تمامی تکنیکها تأیید گردید.
انصاف
خانواده
بسته آموزشی
تعارضات زناشویی
2021
02
19
31
53
http://journals.ueae.ir/article_44_9a77787df8188427ad45bade4eb50e63.pdf
اسلام و پژوهش های روانشناختی
2981-149X
2981-149X
1399
6
14
اصول خانوادهدرمانی بر اساس منابع اسلامی
مرتضی
عزیزی
محمدرضا
احمدی
محمدرضا
سالاریفر
هدف پژوهش حاضر، شناسایی اصول خانوادهدرمانی بر اساس منابع اسلامی است. این تحقیق بنیادی-نظری، با روش توصیفی ـتحلیلی و روش استنباط از آیات قرآن کریم و احادیث معصومین(ع) انجام شده است. نتایج تحقیق نشان داد اصول خانوادهدرمانی اسلامی عبارتاند از: خدامحوری، اعتقاد به معاد، خوشبینی و خوشگمانی، صبر و استقامت. دینمداری، پاکیزگی و آراستگی، عفتورزی، تکریم همسر و فرزندان، سپاسگزاری و قدردانی، نرمش در زندگی، حفظ و رعایت جایگاهها و مرزها، تحمّل و تدبیر، انتقادپذیری، گفتگو و همنشینی سالم، نیکرفتاری و محبتورزی، همدلی، توافق و تفاهم، راستگویی، یکرنگی و امانتداری، نفی خشونت، مشاوره، حکمیّت، ارضای صحیح و متعادل غریزه جنسی، مدیریت متعادل خانواده، حفظ فرزند و فرزندپروری، رعایت حقوق و انجام وظایف، فرمانبرداری زن نسبت به شوهر، برخورد اسلامی با همسر ناسازگار، التزام به ترک عوامل آسیبزا، رعایت حدود فقهی و اخلاقی در مداخلات خانوادهدرمانی. شایسته است پژوهشهایی که بهدنبال تدوین نظریههای خانواده درمانی با رویکرد اسلامی هستند، به این اصول توجّه کنند و در تدوین اهداف و تکنیکها این اصول را رعایت نمایند.
اصول خانوادهدرمانی
منابع اسلامی
خدامحوری
وظایف
دین مداری
2021
02
19
55
77
http://journals.ueae.ir/article_45_dd872c32fde4eb37a741ff030ffcffa9.pdf
اسلام و پژوهش های روانشناختی
2981-149X
2981-149X
1399
6
14
معنویت: چیستی، گستره و کارکردها در روانشناسی و مقایسه آن با رویکرد اسلامی
مجید
رجبی
رحیم
نارویی نصرتی
محمدرضا
جهانگیرزاده قمی
هدف این پژوهش، شناسایی معنویت در سه بُعد معنا، گستره و کارکردها در روانشناسی و اسلام است. با توجه به هدف پژوهش، به منابع روانشناختی مرتبط با دین و معنویت و همچنین آیات قرآن، روایات و آثار اندیشمندان مسلمان مراجعه شد و دادهها استخراج گردید و به روش توصیفی-تحلیلی مقایسه و تحلیل گردید. یافتههای پژوهش نشان داد که معنویت در روانشناسی عبارتاند از: حالتی روانشناختی که متضمن ویژگیهایی از قبیل: بصیرت، درک وحدت، یکپارچگی درون، احساس حیرت، احساس تعالی، احساس پذیرفتن، قطع تعلق، عشق و شفقت، شکرگزاری در برابر نعمتهای زندگی و احساس معناداری است؛ ولی معنویت در اسلام حالتی است که در ارتباط با وجود خداوند متعال تحقق مییابد و شامل مؤلفههای شناخت خداوند، ایمان به خالق، احساس تعلق به خالق، و انجام عمل برای خداوند، درک همهجانبه حضور او و درک قرب الهی است. همچنین به دست آمد که کارکردهای معنویت در روانشناسی در حیطههای سلامت جسم و روان، تأثیر بر شادکامی، شخصیت و درمان، کاهش درد و رنج و رضایت باطنی میباشند. از نگاه اسلامی نیز کارکردهایی نظیر آرامش و کاهش درد و رنج در ارتباط با معنویت مشترک هستند؛ ولی معنویت اسلامی کارکردهای اختصاصی مانند: لذت پایدار، معنابخشی اصیل به زندگی و تقرب به خالق را به همراه دارد که در معنویت در روانشناسی از آن سخن به میان نیامده است.
روانشناسی
معنویت
اسلام
کارکردهای معنویت
ارکان معنویت
2021
02
19
79
102
http://journals.ueae.ir/article_46_c6d7776c250d6561c9459a5056064ee5.pdf
اسلام و پژوهش های روانشناختی
2981-149X
2981-149X
1399
6
14
اشتغال مادران و تأثیر آن بر فرزندپروری تا سه سالگی
مجتبی
فرهوش
حمیدرضا
حبیباللهی
زینب
عصار
مادر یکی از تأثیرگذارترین افراد بر زندگی و شخصیت کودک به شمار میرود. اشتغال مادران میتواند پیامدها و تأثیرات متفاوتی بر سلامت روانی کودکان آنها داشته باشد. هدف این پژوهش شناسایی پیامدهای اشتغال مادران بر فرزندپروری تا سه سالگی کودک بر اساس نظرات و پژوهشهای متخصصان علوم تربیتی است. با توجّه به هدف، نوع پژوهش مطالعه مروری و روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش مقالات و پژوهشهای ده سال گذشته با کلیدواژههای مرتبط با موضوع، در پایگاه دادههای نورمگز، پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی و پورتال جامع علوم انسانی بود. ابتدا مقالات و پژوهشها جمعآوری و سپس مطالب آنها دستهبندی و تحلیل شد. یافتههای پژوهش نشان داد اشتغال مادران تأثیرات نامطلوبی بر رشد روانی اجتماعی فرزند، شکلگیری دلبستگی کودک، نگرانی، خواب، رشد عاطفی، اعتماد به نفس و الگوپذیری کودک دارد و کودک در سالهای اولیه کودکی آسیب میبیند. علاوه بر این آسیبپذیری کودک در سالهای بعد و سنین نوجوانی را افزایش میدهد. پس می توان نتیجه گرفت که اشتغال مادران گرچه فوایدی بهدنبال دارد؛ اما تأثیرات نامطلوبی در فرآیند رشد فرزندان، بهویژه رشد عاطفی آنها، بر جای میگذارد و میزان آسیبپذیری کودکان را در سالهای اولیه کودکی افزایش میدهد.
اشتغال مادران
تربیت فرزندان
فرزندپروری
سه سال اول زندگی
2021
02
19
103
117
http://journals.ueae.ir/article_47_b4b6f5bbd073159979c72c102a946f9d.pdf
اسلام و پژوهش های روانشناختی
2981-149X
2981-149X
1399
6
14
راهکارهای نهادینهسازی آخرتگرایی در جامعه اسلامی
محمد
کاویانی
قاسم
مهدوی اصل
در یک جامعه اسلامی، مطلوب است که «آخرت گرایی»، یک هنجار اجتماعی باشد. لازمه هنجار اجتماعی بودن این است که عمل کردن به آن، هنجار باشد؛ هر کس با آن مخالفت کند، از طرف جامعه طرد شود. هدف این پژوهش، تدوین راهکارها برای نهادینهسازی آخرتگرایی با توجه به آموزههای اسلامی، روانشناختی و جامعهشناختی است. گردآوری دادههای این پژوهش، از طریق مطالعه منابع مورد نظر و تحلیل آنها، بهصورت مفهومی و نظری انجام شده است؛ یافتههای پژوهش نشان داد راهکارهایی همچون «آگاهیبخشی»، «هنجارسازی اجتماعی» و «بهکارگیری ضمانتهای اجرایی بیرونی (قوانین)» «سبکهای مختلف یادگیری»، «روشهای تغییر نگرش»، «یادگیری مشاهدهای و ارائه الگو»، «ایجاد ناهماهنگی شناختی در باب دنیاگرایی» برای نهادینهسازی آخرتگرایی وجود دارد. توصیه میشود کارشناسان تربیتی و نهادهای فرهنگی این راهکارها را در جهت نهادینهسازی آخرتگرایی بکار گیرند.
آخرتگرایی
نهادینهسازی
یادگیری
نگرش
جامعه
روانشناسی اسلامی
2021
02
19
119
139
http://journals.ueae.ir/article_48_4a0952bcfe7ddb9c66d558e68c3229ec.pdf