بررسی مؤلفه‌های مفهومی تنظیم هیجان شادی و غم بر اساس منابع اسلامی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو کارشناسی ارشد موسسه اخلاق و تربیت

2 استادیار گروه روان‌شناسی دارالحدیث قم، قم، ایران

3 استادیار گروه روان‌شناسی پژوهشکده روان‌شناسی دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی مؤلفه‌های تنظیم هیجان شادی و غم بر اساس منابع اسلامی صورت پذیرفت. در این پژوهش به منظور تحلیل مؤلفه‌های مفهومی تنظیم هیجان شادی و غم از جملات توصیفی- تبیینی متون اسلامی (قرآن و حدیث) از روش‌های تحلیل محتوا استفاده شد و نیز به منظور تبیین ساختار مفهومی تنظیم هیجان شادی و غم از روش معناشناسی زبانی مورد استفاده قرار گرفت. بدین منظور، به‌وسیله‌ واژگان و مفاهیم جمع‌آوری شده در حوزه معنایی شادی و غم، جملات توصیفی- تبیینی مرتبط با موضوع در متون اسلامی جستجو و انتخاب گردید. برای تعیین مؤلفه‌های مفهومی نیز عملیات مقوله‌بندی و مفهوم‌سازی بر مضمون‌های اصلی متون انتخاب شده انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که عوامل متعددی می‌تواند به افزایش یا کاهش دو هیجان شادی و غم منجر شده و موجب تنظیم آن گردند که بر اساس تقسیم‌بندی شادی و غم به سازنده و مثبت و نیز مرضی و منفی، این عوامل به چهار دسته مؤلفه‌ی مفهومیِ «افزاینده شادی سازنده» با هفت زیر مؤلفه، «افزاینده غم سازنده» با سه زیر مؤلفه، «کاهنده شادی مرضی» با سه زیر مؤلفه و «کاهنده غم مرضی» با دوازده زیرمؤلفه تقسیم شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining the Conceptual Components of the Emotion Regulation of Happiness and Sadness based on Islamic sources

نویسندگان [English]

  • Qasem Mahdavi asl 1
  • Mahdi Abbasi 2
  • ali sadeghiseresht 3
1 Student of Ethics and Education Institute
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Qom Dar al-Hadith, Qom, Iran
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Qom Dar al-Hadith, Qom, Iran
چکیده [English]

This research was conducted with the aim of examining the conceptual components of regulating the emotion of sadness and happiness based on Islamic sources. In this study, in order to develop the conceptual model of regulating emotion, from descriptive-explanatory sentences of Islamic texts (Quran and Hadith) content analysis methods were used and also to explain the conceptual structure of happiness and sadness emotion regulation, linguistic semantics method was used. For this purpose, descriptive-explanatory sentences related to the subject in Islamic texts were searched and selected by the words and concepts collected in the semantic field of happiness and sadness.
In order to determine the conceptual components, categorization and conceptualization operations were performed on the main themes of the selected texts.
The findings of the research showed that several factors can lead to the increase or decrease of the two emotions of happiness and sadness and cause it to be regulated that is based on the division of happiness and sadness into constructive and positive as well as morbid and negative, these factors are divided into four categories of conceptual components: "increasing constructive happiness" with seven sub-components, "increasing constructive sadness" with three sub-components, "reducing morbid happiness" was divided into three sub-components and "reducing morbid sadness" was divided into twelve sub-components.

کلیدواژه‌ها [English]

  • regulating emotion
  • happiness
  • sadness
  • Islamic sources