راهکارهای تقویت خودمهارگری در کودکان بر اساس منابع اسلامی

نوع مقاله : علمی-ترویجی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان‌شناسی اسلامی، مؤسسۀ اخلاق و تربیت، قم، ایران

2 دانشیار گروه روان‌شناسی مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران

3 عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران

چکیده

هدف این پژوهش، شناسایی راهکارهای تقویت خودمهارگری در کودکان بر اساس منابع اسلامی است. بدین‌منظور به روش توصیفی _ تحلیلی مفاهیم نزدیک به خودمهارگری بررسی شد. در بررسی اولیه به‌دست آمد که مفاهیم تقوا، ورع، صبر، حلم، عقل و عصمت به مفهوم خودمهارگری به میزان زیادی نزدیک هستند. جهت بررسی تطابق مفهومی، این مفاهیم در ضمن پرسش‌نامه‌ای محقق‌ساخته در اختیار پانزده نفر کارشناس به‌عنوان خبرگان روان‌شناس و آگاه نسبت به مفاهیم اسلامی، قرار گرفت. هر شش مفهوم نمرۀ لازم برای اعتبار مفهومی را کسب کردند. شاخص‌های این مفاهیم در ارتباط با نحوۀ تقویت خودمهارگری در کودکان جست‌وجو و جمع‌آوری شد. در نتیجه به‌دست آمد: دین اسلام قبل از تولد بر انتخاب همسر عاقل و با اخلاق، اجتناب از غذای حرام، رعایت آداب زناشویی و تناول خرما توسط مادر در دوران حاملگی قبل از تولد و توجه به تغذیه مادر و بازی با کودک از تولد تا شش‌سالگی و الگودهی مناسب، افزایش شناخت و معرفت کودکان، آموزش نماز و روزه به کودکان، آموزش مهارت‌های خاص، مراقبت‌های جنسی و تکریم کودکان به‌عنوان راهکارهای تقویت خودمهارگری تأکید می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Strategies to Strengthen Self-control in Children Based on the Islamic Sources

نویسندگان [English]

  • Mohsen Sarmadinia 1
  • Rahim Narooei Nosrati 2
  • Hamid Rafi‘i Honar 3
1 MA student in psychology, the Academic Institute for Ethics and Education, Qom, Iran
2 associate professor, the Department of Psychology, Imam Khomeini Education and Research Institute, Qom, Iran
3 assistant professor, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran
چکیده [English]

The present study aimed at identifying the strategies of self-control in children according to Islamic sources. To do so, the concepts close to self-control were examined through a descriptive-analytical method. The initial findings showed that the concepts of piety, abstinence, patience, intellect, and infallibility were much close to the concept of self-control. To validate the level of conformation of those concepts to the concept of self-control, the concepts were presented to 15 experts as psychologists and knowledgeable about Islamic concepts through a self-made questionnaire. All six concepts scored for conceptual validity. The indicators of these concepts were searched and collected in relation to how to strengthen self-control in children. The findings showed that Islam insisted on choosing a wise and good-tempered wife, avoiding eating illicit foods, observing the marital manners, mother’s eating dates in the pregnancy period, paying attention to mother’s nourishment, playing with the child from the birthday up to 6 years old, offering proper role models, increasing children’s knowledge and ability of cognition, teaching prayer and fasting to children, teaching special skills, paying attention to their sexual cares, and respecting them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • self-control
  • impulse control
  • Islamic sources
  • piety
  • intellect