ساخت پرسشنامه اولیه احسان در روابط میان‌فردی بر اساس منابع اسلامی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان‌شناسی مثبت‌گرا، موسسه اخلاق و تربیت، قم، ایران

2 استادیار روان‌شناسی، جامعه المصطفی العالمیه قم، ایران

3 عضو هیئت‌علمی پژوهشکده اخلاق و روان‌شناسی اسلامی- گروه روان‌شناسی اسلامی، پژوهشگاه قران و حدیث، قم، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ساخت پرسشنامه احسان در روابط میان‌فردی بر اساس منابع اسلامی انجام شده است. داده‌ها با استفاده از دو روش تحلیل محتوای متون دینی و پیمایشی از آیات و روایات گردآوری شدند. بر اساس نظر ده نفر از کارشناسان علوم دینی و روان‌شناسی، یافته‌های پژوهش در بخش کیفی، برای احسان 41 نشانه را در 6 مؤلفه نظری تحت عنوان «سودمندی اجتماعی»، «روابط مثبت»، «مثبت اندیشی»، «نفوذ-مطلوبیت»، «خویشتن‌داری» و «تمامیت» به دست داد. بر این اساس گویه‌های اولیه طراحی شد و سپس بنا بر نظر ده نفر از کارشناسان مذکور، 130 گویه طراحی و در جامعه آماری اجرا گردید، پس از تجزیه‌وتحلیل آماری بر روی داده‌ها، پرسشنامه اولیه احسان با 121 گویه تهیه و تدوین گردید. با روش پیمایشی به منظور بررسی و ارزیابی روایی و اعتبار مقیاس اولیه احسان در نمونه 85 نفری از جامعه آماری، ساکنین شهرک پردیسان قم (سال 95-96) مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی روایی محتوای نشانگان و گویه‌ها، از نظرات ده نفر از کارشناسان خبره استفاده گردید. برای به‌دست آوردن روایی سازه، همبستگی (پیرسون) هر گویه با نمره کل محاسبه گردید و نتایج حاکی از روایی مطلوب بود. در بررسی اعتبار مقیـاس نیز ضریب آلفای کرونباخ، 83/0 و ضریب دونیمه سازی گاتمن،90/0 و ضریب دونیمه سازی اسپیرمن- براون، 91/0 به‌دست‌آمده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ihsan (goodness) in Interpersonal Relations Based on Islamic Sources and Designing its Initial Questionnaire

نویسندگان [English]

  • Muhammad Muhsen Golwardi Yazdi 1
  • Muhammad Sadeq Shuja’ie 2
  • Mahdi Abbasi 3
1 M ‌Student‌ of‌ Positive‌ Psychology, ‌ Institute‌ of‌ Ethics ‌and‌ Education ,‌Qom ,‌Iran
2 Assistant ‌Professor‌ in ‌al-Mustafa‌ International ‌University
3 Assistant‌ Professor‌ in ‌University‌ of ‌Hadith‌ Sciences
چکیده [English]

The aim of this study was to construct a Ihsan questionnaire in interpersonal relationships based on Islamic sources. Data were collected using two methods of content analysis of religious texts and a survey of verses and hadiths. According to the opinion of ten experts in religious sciences and psychology, the findings of the research in the qualitative section, for benevolence, 41 signs in 6 theoretical components entitled “social utility”, “positive relationships”, “positive thinking”, “influence-desirability”, “ abstinence “ and “ totality “. Based on this, the initial items were designed and then, according to ten experts, 130 items were designed and implemented in the statistical community. After statistical analysis on the data, the initial Ihsan questionnaire with 121 items was prepared and compiled. Residents of Pardisan of Qom (2016-2017) were surveyed by a survey method to evaluate the validity and reliability of the initial Ihsan scale in a sample of 85 people from the statistical population. The opinions of ten experts were used to evaluate the validity of the content of symptoms and items. To obtain the construct validity, the correlation (Pearson) of each item with the total score was calculated and the results showed the desired validity. In the validity of the scale, Cronbach’s alpha coefficient was 0.83 and Guttmann halving coefficient was 0.90 and Spearman-Brown halving coefficient was 0.91.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ihsan (goodness)
  • Islamic sources
  • test
  • interpersonal relations
  • questionnaire of ihsa