مبانی حل تعارض در روابط بین فردی مبتنی بر اندیشه اسلامی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روانشناسی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران

2 استادیار گروه تربیت، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران

3 استادیار گروه روانشناسی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران

چکیده

بر اساس پژوهش‌ها افرادی که از شیوه حل تعارض سازنده در روابط بین فردی استفاده می‌کنند از سلامت روان‌شناختی بالاتری برخوردارند. باور بنیادین محقق در طراحی الگویی از سبک‌های حل تعارض مؤثر است. ترسیم الگوی حل تعارض در روابط بین فردی زمانی کارآمد است که بر اساس مبانی اسلامی باشد. این پژوهش باهدف شناسایی مبانی حل تعارض با استفاده از دو روش معناشناسی زبان و تحلیل محتوای کیفی انجام شد. با تشکیل حوزه معنایی تعارض در روابط بین فردی، 23 مفهوم اولیه شناسایی شد. در مرحله جمع‌آوری مستندات، روایات با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند و بر اساس اصل اشباع موردبررسی قرار گرفت. داده‌ها با دو معیار ضعف کتب و عدم ارتباط مفهومی غربال شدند. تحلیل نهایی روایات با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی سیه و شانون (2005) به شیوه تحلیل محتوای قراردادی و سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که برای ساخت الگویی با سبک‌های حل تعارض مبتنی بر اندیشه اسلامی ضروری است بر اساس مبانی درونی (امکان وقوع تعارض و حل آن، گرایش‌های متعارض، حب ذات، عدم تأمین همه نیازها، خودمهارگری، حق مداری و خواست خدا) و مبانی بیرونی (حفظ انسجام بین فردی، تفاوت‌های فردی، مطلوبیت صلح، آخرت‌گرایی) باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Foundations of Conflict Resolution in Interpersonal Relationships Based on Islamic Thought

نویسندگان [English]

  • MOHAMMAD TAGHI ABEDI 1
  • Hamid Rafi‘i Honar 2
  • ٔRahim Mirderikvandi 3
1 Masters in Psychology, Imam Khomeini Education and Research Institute, Qom, Iran
2 Assistant Professor at the Department of Education, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran
3 Assistant Professor at the Department of Psychology, Imam Khomeini Education and Research Institute, Qom, Iran
چکیده [English]

According to research, individuals who use constructive conflict resolution methods in interpersonal relationships have higher psychological well-being. A fundamental belief is crucial in designing an effective conflict resolution model. Drawing a conflict resolution model in interpersonal relationships is effective when based on Islamic foundations. This research aimed to identify conflict resolution foundations using two methods of linguistic semantics and qualitative content analysis. By forming the semantic field of conflict in interpersonal relationships, 23 primary concepts were identified. In the process of collecting documents, narratives were examined using purposive sampling and the saturation principle. Data were screened using two criteria of weak books and lack of conceptual relevance. The final analysis of narratives was performed using the qualitative content analysis method of Siah and Shannon (2005) in three stages of open, axial, and selective coding. The research findings indicate that it is essential to base the construction of a conflict resolution model on Islamic thought on internal foundations (possibility of conflict occurrence and resolution, conflicting tendencies, love of essence, failure to meet all needs, self-control, rightness, and the will of God) and external foundations (preserving interpersonal cohesion, individual differences, desirability of peace, and eschatology).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conflict resolution
  • Foundations
  • interpersonal relationships
  • content analysis
  • Islamic Psychology